Хичээлийн шинэ жил эхэлж, хотоор нэг хүүхдийнхээ багшид гарын бэлэг, цэцэг барьсан хүмүүс. Мэдээж тэдний сэтгэлийн бэлгийг буруутгах аргагүй. Авч байгаа багшид, өгч байгаа асран хамгаалагчид ч сайхан сэтгэгдэл төрүүлэх л зүйл.
Харин нээлт дуусахад багш 30 айлын 30 өөр хүмүүжилтэй хүүхэдтэй үлдэнэ. Нэг хүүхэд өсгөхөд л хэр их хичээл зүтгэл, энерги шаарддаг билээ. Гэтэл тэр олон хүүхдийг эрдэм номд сургаж, хүмүүжүүлнэ гэхээр бидний хувьд төсөөлөхөд ч чанга ажил. Цалин багатай дээр нь ачаалал өндөр. Энэ жил гэхэд улсын хэмжээнд 3500 багшийн дутагдалтайгаар хичээлийн шинэ жил эхэлж байна.
Хүүхдийн хүмүүжил, төлөвшил, сурлагын ахиц зөвхөн багшаас хамаардаггүй. Хэчнээн сайн багш байлаа гээд хүүхэд гэртээ очоод давтахгүй бол сурлагын чанар урагшлахгүй. Иймээс асран хамгаалагч, багш, хүүхэд гурвын хамтын ажиллагаа сайн байх тусам үр дүн бодитоор гарна. Бидний зүгээс багшид цэцэг өгөхөөс гадна өдөр тутмын дадлаар дамжуулан “бодитоор туслах”, өөрөөр хэлбэл өөрийн хариуцлагаа биелүүлэх олон арга бий.
Цэцэрлэгийн багш нарын хувьд хүүхдүүдийг зохицуулна, чиглүүлнэ, цэвэрлэнэ, хооллоно, сургалтаа орно, завсраар нь баримтжуулалтаа хийнэ, хичээлийн бэлтгэлээ бүртгэнэ, ангиа цэвэрлэнэ гээд түмэн завгүй. Ийм ачаалал дунд энгийн дадлууд багшид хамгийн том тусламж болдог.
Хөтөвчинд суулгаж сургах, халбагыг нь зөв бариулж, өөрөөр нь идүүлж сургах, дэлгэцийн хэрэглээг нь хянаж, эрт унтуулах гээд энгийн боловч жижигхэн дүрэм маш чухал. Фэйсбүүкийн групп дээр цэцэрлэг дээрээ хазуулсан, маажуулсан гэсэн пост их үзэгддэг. Хэнд ч хүүхдээ гэмтэж бэртсэнийг нь харах хэцүү шүү дээ. Тэгэхээр хүүхэд нь хазаж, мааждаг бол гэртээ үргэлж сануулж, шалтгааныг нь олж, эерэг аргаар болиулах хэрэгтэй гээд асран хамгаалагчийн талаас хариуцлагаа сайн ухамсарлах чухал.
Сургуулийн хүүхэдтэй хүмүүсийн хувьд ч мөн адил амьдралын хэв маяг чухал. Утас, дэлгэцээс хэт хамааралтай бол түүн дээр нь анхаарах, чанартай нойр авхуулах, аль болох шим тэжээлтэй хоол хүнс хэрэглүүлэх. Анги дээр нь үзсэн хичээлийг хэт шахахгүйгээр давтуулах гэх мэт. Эдгээр нь энгийн үйлдэл боловч хүүхдийн сурах, төвлөрөх, ойлгох чадварт шууд нөлөөтэй.
Эцэст нь багшид л хүүхдийн сурлага хүмүүжлийг даатгаад орхих бус хамтдаа хичээдэг байгаарай. Мэдээж бүх хүүхэд онц сурах албагүй ч ар гэрийн зүгээс хөгжил, төлөвшилд нь дэмжлэг үзүүлдэг байх нь багшид ч, хүүхдэд ч эерэг нөлөө үзүүлнэ. Тиймээс багшид цэцэг өгөөд л орхидог биш оролцоотой, хичээл зүтгэлтэй байхад анхааръя.