Дээлээ даахтайгаа болсныг сургууль аваад явчихна. Дээврээ даахтайгаа болсныг цэрэгт аваад явчихна. Тэмээ ямаа дутаасныг хар гэрт хорьчихно. Ийм болоод л мал маллах хүн ховордсон гэж үү? Үнэндээ бодит байдал өөр байна.
Хадлан тэжээлийн гарц, бэлчээрийн хомсдол нэг асуудал ч малчдын мөнгөний гол эх үүсвэр болох мал, малын мах болон түүхий эдийн ханш үнэгүйдэж байгаа нь тун хэцүү. Уг нь малчдын гар дээрээс авч буй махны үнэ боломжийн боловч ченжийн гар дамжиж, хот суурин газар хэрэглэгчдэд очихдоо тэнгэрт тулчихдаг. Тиймдээ ч үүнийг хуулийн дагуу эсвэл тогтсон журам стандартаар нь зохицуулчихвал хэн хэндээ хэрэгтэй.
Учир мэдэхгүй нэгэн нь малаа битүү тойруулж хашаалаад дөрвөн улирал тэжээж бордсон эрчимжүүлсэн малын мах сүүгээ үнэд хүргэж зар гэдэг л юм. Гэхдээ бид бол хэдэн мянган жил уламжлагдаж ирсэн нүүдлийн соёл иргэншилтэй улс. Нөгөөтэйгүүр бидэнд зарим талаараа тохиромжгүй. Хэрэв боломж бололцоо нь бүрдээд, мал аж ахуйн салбараа дэмжвэл мал маллах сонирхолтой залуус цөөнгүй байгаа гэдэгт итгэдэг.
За, тэгээд залуу хүний хувьд хөдөө давхиад очиход сэтгэл тайван, нуруу нь тэнэгэр малчид маань илүү олон болох болтугай гэж ерөөе өө…
Та бүхэнтэй мэдээлэл солилцсон Хөвсгөл аймгийн Их-Уул сумын 1-р багийн малчин Х.Сумьяа-Очир