Мега төсөл нь маш том хэмжээний, олон салбар, олон хүний оролцоотой, олон жилийн хугацаа шаарддаг төсөл юм. Энэ нь зөвхөн эдийн засгийн өсөлтөд нөлөөлөх төдийгүй улс орны хөгжлийг олон чиглэлээр ахиулах боломжтой. Мега төслийн үр дүнд олон төрлийн бүтээн байгуулалт, дэд бүтцийн хөгжил, ажлын байр, шинэ салбарууд үүсдэг. Мөн тэдгээрийн дэлгэрэнгүй буюу мега төслийн талаар бидний мэдэх ёстой зүйлсийг танилцуулъя.
Төслийн санхүүжилт
Мега төслүүдийг санхүүжүүлэхэд их хэмжээний хөрөнгө оруулалт шаарддаг. Энэ нь дотоодын болон гадаадын хөрөнгө оруулалт, зээлийн санхүүжилт, олон улсын байгууллагуудын дэмжлэг зэргийг хамарна. Төсөл нь зөв зохион байгуулагдсан, хэрэгжилт сайн байвал эдийн засгийн үр ашигтай байдаг.
Ажлын байр, нийгмийн хамгаалал
Мега төслүүд нь их хэмжээний ажлын байрыг бий болгодог. Төсөл хэрэгжих явцад эрчим хүч, барилга, логистик, үйлчилгээний салбаруудад ажилчид шаардлагатай болох ба энэ нь хүн амын амьдралын чанарыг сайжруулах, ялангуяа ажилгүйдлийг бууруулахад тусалдаг.
Байгаль орчны нөлөө
Мега төслүүд нь байгаль орчинд олон янзын нөлөөлөл үзүүлж болох ч, зөвхөн эдийн засгийн өсөлт биш, байгаль орчныг хамгаалах, тогтвортой хөгжлийг дэмжих зорилгоор байгаль орчны менежментийг сайжруулах шаардлагатай. Төсөл бүр нь байгаль орчны нөлөөллийг үнэлэх, бууруулах арга хэмжээ авах ёстой байдаг.
Нийгмийн оролцоо
Мега төслүүдийн хэрэгжилт нь зөвхөн төрийн болон хувийн салбарынхантай хамтран явагддаггүй. Иргэдийн оролцоо, ойлголт, дэмжлэг маш чухал. Ард иргэдийн санаа бодлыг сонсож, тэдний оролцоог хүлээн зөвшөөрөх нь төслийн амжилтад чухал нөлөө үзүүлдэг.
Шинжлэх ухаан, инноваци
Мега төслүүд нь шинэ технологи, инновацийг нэвтрүүлэх боломжийг олгодог. Энэ нь төрийн болон хувийн салбарын эрдэм шинжилгээний байгууллагуудтай хамтран, шинэ санаачилга гаргах, судалгаа хийх, шинжлэх ухааны дэвшил нэвтрүүлэх замаар үр дүнтэй болж чадна.
Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд
Мега төсөл хэрэгжих явцад НҮБ-ын тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн үйл ажиллагаануудыг нэвтрүүлэх шаардлагатай. Эдгээр нь дэлхий нийтийн экологийн хямрал, ядуурлын эсрэг тэмцэх, ирээдүйн хойч үеэд эдийн засгийн үр өгөөжийг тэнцвэртэй хүргэхэд чухал үүрэгтэй юм.
Үйл явц ба урт хугацааны төлөвлөлт
Мега төслүүд нь богино хугацаанд амжилттай хэрэгжихгүй. Эдгээр нь олон жилийн төлөвлөлт, судалгаа, туршилт, тэсвэр тэвчээр шаарддаг бөгөөд бүх оролцогч талуудын хамтын хүчин чармайлт шаардлагатай. Төсөл бүрийн урт хугацааны үр дүнг үнэлж, зарим тохиолдолд урьдчилан таамаглах боломжгүй эрсдэлүүдийг хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй.
Эдгээр төслүүдийг зөв удирдах, ард иргэдийн оролцоог хангах нь төсөл амжилттай хэрэгжих хамгийн чухал хүчин зүйлүүдийн нэг юм.
МОНГОЛ УЛСАД | “Хурдтай хөгжлийн төлөөх зориг” хэмээх гэрээ байгуулсан хамтарсан засгийн газар 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөртөө 14 мега төслийг хэрэгжүүлэхээр болсон. Бүрэн эрхт УИХ-ын гишүүд тойрог бүрдээ соёл, спортын төв гэх мэт жижиг хөрөнгө оруулалт хийх бус хамтдаа улсын хэмжээний томоохон төслүүдэд төсвийн хөрөнгийг зарцуулж, нэг алсын хараагаар гадаад бодллого хэрэгжүүлж хөрөнгө оруулалт татах нь зүйтэй гэж үзэж уг 14 мега төслийг баталсан.
Хамтарсан Засгийн газрын хэрэгжүүлэх 14 мега төсөл:
- “Гашуунсухайт-Ганцмод”, “Ханги-Мандал”, “Шивээхүрэн-Сэхээ” хилийн боомтуудын хил дамнасан холболтын төмөр замын төсөл
- Тавантолгойн дулааны цахилгаан станцын төсөл
- Эрдэнэбүрэнгийн усан цахилгаан станцын төсөл
- Эгийн голын усан цахилгаан станцын төсөл
- Сэргээгдэх эрчим хүч ба тархмал эх үүсвэрийг хөгжүүлэх төсөл
- Хэрлэн-Тоонот, Орхон-Онги ус дамжуулах хоолойн төсөл
- Эрээнцав-Чойбалсан-Бичигт чиглэлийн босоо тэнхлэгийн төмөр замын төсөл
- Монгол, Францын хамтарсан Ураны төсөл
- Нүүрс-хими, Кокс-химийн цогцолборын төсөл
- Зэс боловсруулах цогцолборын төсөл
- Гангийн цогцолборын төсөл
- Газрын тос боловсруулах цогцолборын төсөл
- Алт цэвэршүүлэх үйлдвэрийн төсөл
- Үндэсний хиймэл дагуулын төсөл