Орчин үед бидний гар утас, дэлгэц бүр дээр цаг харагддаг болсон ч, Швейцарийн нэрт цаг үйлдвэрлэгч “Col&MacArthur” компанийн хувьд гол борлуулалтын цэг нь цаг хугацаа бус түүх өөрөө юм.
Сувдан боомтын далайн уснаас эхлээд саран дээрх солирын тоос хүртэл ховор материал ашиглан цаг бүтээдгээрээ танигдсан тус компани энэ удаа Дэлхийн II дайны үеийн Нормандийн десантын (D-Day) 81 жилийн ойд зориулан АНУ-ын цэргүүдийн дуулга, үүргэвч болон Нормандийн эргийн элсэнцрээс бүрдсэн цагны цувралыг танилцуулжээ. “Хүмүүс энэ цагийг цаг заадаг болохоор нь худалдаж авч байгаа юм биш. Энэ цаг тэднийг өнгөрсөн цаг үед буцааж аваачдаг учраас,” хэмээн тус компанийн үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал Себастьян Колен хэлсэн байна.
Колен гурван жилийн турш “Normandie 1944” нэртэй люкс загварыг хөгжүүлжээ. Уг цагны нүүр нь Дэлхийн II дайны үеийн АНУ-ын армийн стандарт M-1 дуулганы төмрөөр хийгдсэн байна. Энэ дуулгыг Техасын Даллас хотын цэргийн дурсгалт эд зүйлсийн наймаачнаас олж авсан бөгөөд анхны дүрс, зураас, сэвийг хадгалахын тулд алх бус, шахуургын аргаар хавтгай болгожээ. Үүний дараа уг төмрийг зүсэж, тус компанийн Льеж (Liège), Бельги дэх студид 43 миллиметрийн хэмжээтэй цагны нүүр болгон угсардаг байна.
Коленгийн хэлснээр нэг M-1 дуулга нь ойролцоогоор 20 цаг хийхэд хангалттай төмөр өгдөг бөгөөд үйлдвэрлэл нь захиалгын тооноос хамаарч хийгдэж байна. Тэдний Kickstarter кампанит ажил нийтлэл гарах үед 86,000 ам.доллар босгожээ.
Цагны загварт Нормандийн эргийн элсэнцэртэй жижиг капсул, мөн M-1928 төрлийн үүргэвчний материал ашигласан арьсан оосор багтсан байна. Цагны нүүрэн дээр Омаха эрэгийн түүхэн газрын зураг дүрслэгдсэн бөгөөд энэ нь холбоотны цэргүүд 1944 оны зургадугаар сарын 6-нд хийсэн таван буултын нэг байсан юм (бусад нь Юта, Голд, Жуно, Сворд эргүүд).
Энэ “Операц Нептун” нь түүхэн дэх хамгийн том усан десантын ажиллагаа байсан бөгөөд дайны хувь заяаг эргүүлсэн чухал мөч юм. Нормандийн эрэг дээр буусан 73,000 америк цэргийн ихэнх нь M-1 дуулга өмсөж байсан бөгөөд энэ дуулга нь марганцын гангаар хийгдсэн, тохируулгатай дотор бүрээстэй, арьсан бүчтэй нэг хэмжээстэй загвар байжээ.
Col&MacArthur компани эдгээр дуулга тус бүрийг тодорхой цэрэгтэй холбох боломжгүйг мэдэгдсэн ч, Gustafsons гэх дилерийн баталгаагаар эдгээр нь Европыг чөлөөлөх үеийн бодит ажиллагаанд ашиглагдаж байсан нь нотлогддог байна. Тус компани хоёр хувилбар гаргаж байгаа бөгөөд дотоод механизмын ялгаанаас үүдэн үнэ нь өөр байна. Колен энэ санаагаа дэлхийн хамгийн том цэргийн дурсгалын үзэсгэлэн болох Ciney Militaria (Бельги)-д оролцох үеэр олжээ. Дараа нь тэр Нормандид очиж, нутгийн иргэдтэй уулзан, десантын газар нутгийг судалсан байна. “Тэнд очиж, өөрийн биеэр мэдрэх нь маш чухал байсан,” гэж тэр хэлэв.
Харин Нормандийн элсэнд хүрэх нь илүү төвөгтэй байжээ. Францын хууль ёсоор далайн эргийн элсийг авахыг хориглодог. Нормандийн эргүүдийг дурсгалын зүйл хайгчид байнга онилдог тул, соёлын яамнаас тэдгээрийг ЮНЕСКО-гийн “Дэлхийн өв” болгохыг хүссэн байдаг. Хэдийгээр жуулчид хувийн хэрэгцээндээ бага хэмжээгээр элс авч болох ч, худалдааны зориулалтаар авах нь 1,500 еврогийн торгууль хүлээдэг байна. Тиймээс Колен Нормандийн нэг тосгоны даргатай зөвшилцөн, Sword эргээс салхинд хийсч зам дээр хуримтлагдсан элсийг хууль ёсоор цуглуулах зөвшөөрөл авчээ. “Хэрвээ бид өнгөрснийг хүндэтгэх гэж байгаа бол үүнийг зөв аргаар хийх ёстой,” гэж тэр хэлэв. Мөн үүргэвчний материалд цуст толбо байж болох бөгөөд үүнийг цагны арын оосорт ашиглах эсэх асуудал ёс зүйн маргаан дагуулж байна. “Зарим хүнд энэ нь эвгүй санагдаж магадгүй. Гэхдээ нөгөө талаас энэ бол бодит байдлыг илтгэх чухал зүйл,” хэмээн Колен тайлбарласан ч эцсийн шийдвэрийг гаргаагүй байна.
Мөн түүхэн эд өлгийн зүйлийг санаатайгаар эвдэх нь зөв эсэх тухай өргөн хүрээний ёс зүйн асуулт гарч ирдэг. M-1 дуулгыг 1941–1945 онд 20 сая гаруй ширхэг үйлдвэрлэсэн бөгөөд цуглуулагчдын дунд ховор бус, хэдэн зуун ам.долларын үнэтэй эд зүйлд тооцогддог байна. “Бид аливаа төсөл бүрийн өмнө ‘энэ нь хүндэтгэлтэй үйлдэл мөн үү?’ гэж өөрсдөөсөө асуудаг,” гэж Колен хэлэв. Тэрээр Уинстон Черчиллийн “түүхээс суралцаж чаддаггүй хүмүүс түүнийг давтаж туулдаг” гэх үгийг иш татан, “Хэрвээ дуулга агуулахад зүгээр хэвтэж байвал түүх мартагдана. Харин цаганд шингээвэл тэр түүх өдөр бүр бидэнд амьдарч байна,” гэж онцоллоо.
Тус брэнд одоо хүртэл “Леонардо да Винчи”, “Британийн агаарын тулалдаан”, “Аполлон 11 сарны нислэг” зэрэг сэдвүүдээр 10 гаруй цуврал гаргажээ. Эдгээрийн заримд нь “саран солирын тоос”, “Пёрл Харборын ус” гэх мэт “мэдрэгддэг” бодит эд зүйл багтсан байдаг.
CNN news