Хүн амын сэтгэцийн эрүүл мэндэд чиглэсэн зөвлөгөө, оношилгоо, эмчилгээ, урьдчилан сэргийлэх үйлчилгээ үзүүлэх үүрэгтэй үндэсний хэмжээний байгууллага болох Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв (СЭМҮТ)-д “Сэтгэцийн тулгамдсан асуудалтай” гэж оношлогдсон иргэдэд сэтгэл заслын зөвлөгөө үйлчилгээ үзүүлэх ганцхан сэтгэл засалч эмч ажилладаг байна. Энэ нь сэтгэл заслын зөвлөгөө, үйлчилгээ авах шаардлагатай иргэд хүртээмжгүй байдаг. Энэ төрлийн үйлчилгээ авах шаардлагатай иргэд 30 хүртэлх хоног хүлээдэг тухай СЭМҮТ-ийн цахим бүртгэгч О.Наранчимэг мэдээлэл өглөө.
Манай улсын хувьд хамгийн сүүлд 2013 онд улсын хэмжээнд сэтгэцийн эмгэгийн тархалтын судалгаа хийсэн байна. Тухайн үед нийт хүн амын 25 орчим хувь нь сэтгэцийн тулгамдсан асуудалтай гэж судалгаагаар гарч байсан. Харин 2024 оноос эрт илрүүлэх үзлэгт сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуумжийг нэмж оруулсан байна. 2024 оны байдлаар насанд хүрэгчдийн 9.8 хувь буюу 10 хүн тутмын нэг нь сэтгэцийн эмгэгийн сэжигтэй буюу сэтгэцийн тулгамдсан асуудалтай байх магадлалтай гэж гарсан байна.
Хүний сэтгэцийн байдлыг ерөнхийд нь гурван түвшинд ангилдаг. Нэгд, сэтгэцийн хувьд эрүүл. Хоёрт, сэтгэцийн тулгамдсан асуудалтай. Гуравт, сэтгэцийн өвчлөлтэй гэж илэрч буй шинж тэмдгээр оношилдог байна. Эдгээр гурван түвшний завсрын хэсэг буюу сэтгэцийн тулгамдсан асуудалтай гэдэгт уур бухимдалтай, стресстэй, сэтгэл зовнилтой, нойргүйдлийн эхлэлтэй, ажлын бүтээмж, амьдралын идэвх суларсан шинж тэмдэг илэрдэг гэжээ.
Тэгвэл нийгэм, технологийн хөгжлийг даган манай улсын төдийгүй дэлхий нийтийн тулгамдсан асуудал болоод байгаа хүн амын сэтгэцийн эрүүл мэндийн зөвлөгөө үйлчилгээний хүртээмж яагаад ийм бага байгаа талаар СЭМҮТ-ийн хүний нөөцийн албанаас тодруулахад “СЭМҮТ нь ЭМЯ-ны шууд харьяа, удирдлага дор үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Бодлогын хувьд удирдах дээд байгууллагаас баталсан байгууллагын бүтцэд амбулаторийн тасагт сэтгэцийн тулгамдсан асуудалтай гэж оношлогдсон иргэдэд зөвлөгөө, үйлчилгээ үзүүлэх сэтгэл засалч эмчийн орон тоо нэг байдаг” хэмээн СЭМҮТ-ийн хүний нөөцийн мэргэжилтэн М.Даваадулам хэллээ.
Нийтлэл бичсэн С.Өлзийхишиг