Энэтхэг улсын энэ жилийн сонгуулийн анхны санал хураалт болохоос хэдхэн долоо хоногийн өмнө тус улсын Ерөнхий Сайд Нарендра Моди нийслэл Дели хотноо нэг эвент дээр BeerBiceps болон Curly Tales нэрээр алдаршсан хүмүүстэй мөр зэрэгцэн зогсож байв.
Энэхүү эвент нь улсын хамгийн нэр хүндтэй сошиал медиа инфлүүнсэрүүдийг тодруулан, шагнал гардуулах ёслол байсан юм. Ийнхүү сонгуульд тэрбум, тэрбумаар нь санал авахыг улайрч буй энэтхэгийн улс төрчдийг улс төрд сонирхолгүй, мэдлэггүй залуу үеийхэнд таниулах зорилготой олон инфлүүнсэр залуус ар араасаа жагссан.
Цахим орчныг ардчиллын бэлэг тэмдэг болгон хүн бүхэн үзэл бодлоо илэрхийлэх чөлөөт орон зай гэж үзэх хүмүүс бий ч дэлгэцийн цаана хэн ч хэнийг удирдаж буйг мэдэхгүй. Гэвч их мөнгөн дүнд үнэнийг хойш тавьж болно гэдгийг Энэтхэг улсын иргэд хэрсүү ухаан гаргаж, ойлгохыг хичээж тэднээр удирдуулахгүй байхыг хичээж буй цаг үе.
10 жилийн өмнө л гэхэд өөрийгөө “инфлүүнсэр” гэж нэрлэх хүн олдохгүй байсан. Гэвч Rajneethi улс төрийн зөвлөгөө олгогч компанийг үүсгэн байгуулагч Виная Дешпанд “одоо бол мэргэжил болсон” хэмээн онцоллоо. “Би үүнийг халаасны мөнгөө олохын тулд цагийн ажил болгон хийдэг олон өсвөр насныхныг мэднэ” гэж тэр үргэлжлүүлэв.
Гэвч сонгуулийн үеэр энэ нь Энэтхэг инфлүүнсэрүүдийн дунд халаасны мөнгөөс ч хол давсан зүйл болж хувирдаг. Жишээ нь, BBC-д Ranting Gola юутүб суваг улс төрчид нэг бичлэгэнд 100 мянгаас 500 мянган рупи төлөхийг санал болгодог хэмээн илчилжээ. Энэ нь бага хэмжээний мөнгө биш боловч нэр дэвшигчийн хувьд үнэхээр тоглоомыг тэр чигт нь эргүүлж чадахаар нөлөө үзүүлж болдог байна.
Мянга мянган Энэтхэг иргэдийн адил хатагтай Аггарвал хэд хэдэн “улс төрийн инфлүүннсэрүүд”-ийг дагаж эргэн тойронд юу болоод байгааг мэдэхийн тулд анхаарч сонсдог гэв.
“Телевиз, хэвлэл мэдээлэлд тавигдаж буй мэдээ заримдаа уйтгартай, төвөгтэй санагддаг. Надад бол энэ хүмүүс (инфлүүнсэрүүд) илүү амар, ойлгомжтой болгож өгч байгаа юм шиг санагддаг” гэж тэр үргэлжлүүлсэн. Тэрбээр үзсэн зүйлээсээ өөрийнхөө үзэл бодлыг бүрдүүлдэг гэсэн юм.
Гэхдээ гол асуудал нь тэр хэний зааж өгсөн үзэл бодлоор өөрийнхийгөө бүрдүүлээд байна вэ? Энэ бүх үзэл бодлын эх сурвалж хаана байгааг үзэгчид, сонсогчид хангалттай ойлгох сэтгэлгээ суусан байна уу?
Өөр нэгэн юутүбэр Самдиш Батиа хэд хэдэн улс төрчид түүнтэй холбогдож сая гаруй рупигээр бичлэг хийх санал тавьсан ч түүнээр “асуулгах асуултаа урьдчилан явуулж, бичлэг цацагдахаас өмнө засах зүйлсийг нь хэлж өгнө” гэсэн болохыг нээлттэй зарлажээ.
Энэ асуудалд Мичиганы Их Сургуулийн туслах профессор Жоёоеэт Пал “Энэ ярилцлага бичлэгүүдийн ихэнх нь улс төрчдийн болгоомжтойгоор минут болгоныг нь төлөвлөсөн ухуулга байдаг” хэмээн хэлсэн бөгөөд сонгогчдын мэдлэгийг улам төөрүүлж буй явдал байж болохыг анхааруулав. Ийм ч учраас мэргэжлийн ярилцлага болон сурталчилгаа хоорондын заагийг бүдгэрүүлэхгүй байхыг ард түмэн шаардах эрхтэй.
“Энэ байдал даамжирвал ардчилал үгүй болно” гэж тэр эцэст нь хэлсэн юм.
Эх сурвалж – https://www.bbc.com/news/world-asia-india-68920953
Бэлтгэсэн дадлагажигч оюутан Э.Номин